Klinische Geriatrie

Frontotemporale dementie is een vorm van dementie. Het begint in het voorste deel van de hersenen, dat frontaalkwab en temporaalkwab heet. Deze delen van de hersenen helpen bij plannen maken, emoties voelen en taal begrijpen. De oorzaak van de ziekte is niet bekend. Soms speelt erfelijkheid een rol. Deze dementie begint vaak bij mensen tussen 50 en 60 jaar.

De Engelse term ‘Mild Cognitive Impairment’ (MCI) betekent ‘lichte geheugen- en denkproblemen’. Mensen met MCI hebben bijvoorbeeld moeite met onthouden, informatie verwerken of bepaalde dingen doen. De klachten zijn minder erg dan bij dementie. MCI kan een begin zijn van dementie, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn.

Bij Lewy Body dementie gaat het niet zozeer om geheugenproblemen, maar meer om problemen met plannen en doen, minder aandacht hebben en problemen met ruimtelijk inzicht. De ziekte heeft ook andere symptomen naast dementie, zoals:

– Parkinsonisme: moeite met lopen, langzaam bewegen en stijfheid, net als bij de ziekte van Parkinson;
– Onrustige slaap: de patiënt beweegt veel tijdens het slapen en lijkt soms zijn dromen na te doen. Hierdoor kunnen zichzelf of hun partner pijn doen;
– Visuele hallucinaties: dingen zien die er niet zijn, zoals mensen of dieren;
– Fluctuaties: de patiënt is het ene moment helder en alert, maar kan daarna heel slaperig zijn of niet goed reageren. Soms is hij ook heel verward, en dan weer normaal. Deze periodes kunnen kort of lang duren, van minuten tot dagen.

Niet alle symptomen hoeven aanwezig te zijn. Soms is er ook sprake van een depressie, wanen, duizeligheid, verstopping, problemen met plassen en vaak vallen.

Obstipatie betekent dat je minder vaak naar het toilet gaat om te poepen, minder dan drie keer per week. Soms is het ook moeilijk om te poepen. Dit komt vaker voor bij oudere mensen. Dat kan komen door minder bewegen, te weinig eten of drinken, medicijnen of bepaalde ziekten.

Orthostatische hypotensie betekent dat je bloeddruk te laag wordt als je gaat staan. Normaal zorgt je lichaam dat je bloedvaten smaller worden en je hart sneller gaat kloppen, zodat je bloeddruk goed blijft. Bij orthostatische hypotensie werkt dat niet goed. Als je opstaat, wordt je bloeddruk dan te laag. Je hart pompt dan niet genoeg bloed naar je hoofd en andere delen van je lichaam. Hierdoor kun je last krijgen van duizeligheid, wazig zien, zwarte vlekken voor je ogen en soms pijn in je schouders, nek of andere spieren.

Urine-incontinentie betekent dat iemand urine niet goed kan ophouden. Er zijn verschillende soorten incontinentie:

– Stress-incontinentie: urineverlies door druk op de buik, bijvoorbeeld bij hoesten of lachen;
– Urge-incontinentie: urineverlies vlak nadat je ineens heel snel moet plassen;
– Gemengde incontinentie: een mix van stress- en urge-incontinentie;
– Functionele incontinentie: de blaas werkt goed, maar iemand kan niet op tijd naar het toilet, bijvoorbeeld omdat lopen moeilijk is.

Vasculaire dementie ontstaat door beschadiging van de hersenen door problemen met de bloedvaten. De klachten worden langzaam steeds erger. Veel mensen met vasculaire dementie hebben ook problemen met het hart of de bloedvaten. Bijvoorbeeld hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, diabetes, beroertes of een TIA.

Bij vasculaire dementie merk je eerst problemen met taal, het herkennen van dingen en het doen van dagelijkse dingen. Geheugenproblemen komen pas later. Mensen met deze vorm van dementie zijn vaak minder actief.

Naast problemen met het denken, kunnen er ook lichamelijke klachten komen. Bijvoorbeeld stijve spieren, minder gevoel of soms verlamming. De patiënt wordt langzaam en de ziekte kan wisselend verlopen.

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. In de hersenen hopen zich eiwitten op en de hersenen worden steeds kleiner. De ziekte begint langzaam en wordt steeds erger. Hoe de ziekte verloopt, is voor iedereen anders.

De ziekte van Alzheimer is niet te genezen en de schade aan de hersenen kan niet worden hersteld. De eerste klachten zijn vaak problemen met het geheugen, vooral met het korte termijn geheugen. Mensen hebben moeite om nieuwe dingen te leren en te onthouden. Ook kunnen ze anders gaan doen en steeds meer naar binnen keren.

Dit medicijn heet galantamine. Het wordt gegeven bij de ziekte van Alzheimer. Bij deze ziekte werken sommige cellen in de hersenen niet goed meer. Daardoor gaat het denken en het geheugen langzaam achteruit. Mensen worden steeds vaker verward en hun gedrag verandert. Dit maakt het steeds moeilijker om dagelijkse dingen te doen.

De ziekte van Alzheimer is nu nog niet te genezen en ook niet te stoppen. Maar de dokter kan wel medicijnen geven. Galantamine zorgt ervoor dat er meer acetylcholine in de hersenen is. Dit kan helpen om de klachten te verminderen en de achteruitgang iets te vertragen. Ook kunt u hierdoor langer zelf dingen blijven doen. De medicijnen kunnen ook helpen om vervelende klachten zoals somberheid of angst te verminderen.

Dit medicijn heet memantine. Het wordt gebruikt bij de ziekte van Alzheimer. Bij deze ziekte werken bepaalde cellen in de hersenen niet goed meer. Hierdoor gaat het denken en het geheugen langzaam achteruit. Mensen krijgen steeds meer geheugenproblemen, worden soms verward en hun gedrag verandert. Daardoor wordt het steeds moeilijker om gewone dingen te doen.

De ziekte van Alzheimer is nu nog niet te genezen en ook niet te stoppen. De dokter kan wel medicijnen geven. Memantine zorgt ervoor dat de hoeveelheid glutamaat in de hersenen minder wordt. Dit kan helpen om de klachten te verbeteren. Memantine kan ook het gedrag verbeteren, bijvoorbeeld minder prikkelbaar of agressief zijn. Ook kan het helpen bij dagelijkse taken en het denken.

Dit medicijn wordt vaak gebruikt bij de ziekte van Alzheimer. Het kan ook gebruikt worden bij andere vormen van dementie, zoals Lewy body dementie of Parkinsondementie. Rivastigmine zorgt ervoor dat er meer acetylcholine in de hersenen komt. Dit kan helpen om de klachten te verbeteren en de achteruitgang langzamer te maken. Rivastigmine is er als capsule en als pleister.

De ziekte van Parkinson is een ziekte waarbij steeds meer zenuwcellen in een deel van de hersenen kapot gaan. Daardoor gaat bewegen langzamer, kunt u minder goed nadenken of onthouden, en kunt u last krijgen van wisselende stemmingen. Daardoor worden dagelijkse dingen steeds moeilijker.

De ziekte van Parkinson is nu nog niet te genezen en ook niet te stoppen. De dokter kan wel medicijnen geven. Levodopa wordt in de hersenen omgezet in dopamine. De hulpstof Benserazide zorgt dat dit vooral in de hersenen gebeurt, waar het nodig is. Deze medicijnen helpen tegen klachten zoals traag bewegen, stijve spieren, pijn en beven. De dokter kan de hoeveelheid medicijnen aanpassen, afhankelijk van uw klachten.

De ziekte van Parkinson is een ziekte waarbij steeds meer zenuwcellen in een deel van de hersenen kapotgaan. Daardoor gaat bewegen langzamer, kunt u minder goed nadenken of onthouden, en kunt u last krijgen van wisselende stemmingen. Daardoor worden dagelijkse dingen steeds moeilijker.

De ziekte van Parkinson is nu nog niet te genezen en ook niet te stoppen. De dokter kan wel medicijnen geven. Levodopa wordt in de hersenen omgezet in dopamine. De hulpstof Carbidopa zorgt dat dit vooral in de hersenen gebeurt, waar het nodig is. Deze medicijnen helpen tegen klachten zoals traag bewegen, stijve spieren, pijn en beven. De dokter kan de hoeveelheid medicijnen aanpassen, afhankelijk van uw klachten.

Iedereen vergeet wel eens iets, bijvoorbeeld een afspraak of een naam. Meestal is dit niet erg. Maar soms is er iets meer aan de hand. Op de geheugenpoli van de afdeling neurologie en geriatrie helpen we mensen met problemen met denken of als er een vermoeden is van dementie.

Tijdens het bezoek aan de geheugenpoli worden verschillende onderzoeken gedaan. Zo kijken we of u dementie heeft. Als dat zo is, bekijken we ook welke vorm van dementie u heeft. Aan het einde van het bezoek maakt u een afspraak met de arts om de uitslag te bespreken.

Als u dementie heeft, kunt u een casemanager krijgen. De casemanager komt bij u thuis en helpt met praktische dingen.

Komt u naar de geheugenpoli? Neem dan iemand mee die u goed kent, bijvoorbeeld een partner of een kind.